Klub miłośników przyrody „Mały Hubert” w świetlicy szkolnej PSP NR 24 w Opolu

Program klubu „Mały Hubert”

Wstęp

Z uwagi na bliskość lasów w okolicy szkoły oraz słabą znajomość tego środowiska wśród uczniów, uznałyśmy, że powinnyśmy założyć klub miłośników przyrody „Mały Hubert”. W świetlicy szkolnej „Kraina Kolorowych Motyli” wypełni tę lukę i pomoże dzieciom w lepszym poznaniu otaczającego świata. Zainteresowanie uczniów takimi zagadnieniami jak:

· Zależność stanu środowiska od działalności człowieka,

· Skutki i mechanizmy niepożądanym zmian zachodzących w środowisku,

· Obserwowanie środowiska w najbliższej okolicy,

· Ukazanie sensu obowiązków, zasad i norm obowiązujących w życiu społecznym,

· Piękno przyrody i konieczności jej ochrony oraz

· Umiejętność harmonijnego z nią współżycia

pozwoli naszym zdaniem, na wychowanie młodych ludzi wrażliwych na potrzeby środowiska naturalnego. Sądzimy, że poprzez ukazywanie tajemnic przyrody, różnorodności form życia oraz piękna zjawisk naturalnych jesteśmy w stanie zapobiec, choć w części jej degradacji. W naszych staraniach wspiera Nas Nadleśnictwo przy ul. Groszowickiej w Opolu, któremu serdecznie dziękujemy za owocną współpracę.

Charakterystyka programu koła „Mały Hubert”.

Poniższy program jest zgodny z Rozporządzeniem MENiS z dnia 6 listopada 2003 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.NR 210, poz.2041).

Głównym założeniem programu jest przekazywanie uczniom wiedzy umożliwiającej im poznanie otaczającego świata, kształtowanie odpowiednich umiejętności i postaw oraz rozbudzanie ciekawości przyrodniczej. Przystępując do opracowania planu pracy, miałyśmy nadzieję, że zajęcia wychowawcze mogą przyczynić się do zaspokojenia powyższych zadań i za inspirować ucznia do działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego. Treści zawarte w programie mogą być realizowane w dowolnej kolejności. Jest to program otwarty, każda z nas może go wzbogacać o własne pomysły, uwzględniając potrzeby i możliwości dzieci oraz specyfikę swojego środowiska. Program przeznaczony jest dla uczniów klas I – VI uczęszczających do świetlicy szkolnej. W programie nie ma podziału na poszczególne grupy wiekowe. Treści nauczania ułożone są w sposób spiralny – te same treści mogą się powtarzać kilkakrotnie. Na poszczególnych poziomach będzie się różnił stopniem trudności, zakresem osiąganych wiadomości i objętością zagadnień.

Warunki finansowani

Program jest realizowany podczas zajęć świetlicowych. Zajęcia odbywają się wg. pór roku.

Współpraca z rodzicami

Rodzice na gazetce świetlicowej będą znajdować informacje, jakie zajęcia z programu koła będą realizowane w danym miesiącu. Taka forma komunikowania się z rodzicami została pozytywnie zaakceptowana, ponieważ do świetlicy uczęszcza 150 uczniów klas I – IV.

Cele i treści programu autorskiego.

Cele ogólne

• Dostrzeganie wpływu człowieka na środowisko.
• Wskazanie przyczyn, skutków i mechanizmów niepożądanych zmian w środowisku.
• Prowadzenie obserwacji środowiska w najbliższej okolicy.
• Przestrzeganie zasad i norm obowiązujących w życiu społecznym.
• Budowanie postawy szacunku dla przyrody.

Cele szczegółowe:

· Dostrzeganie zależności stanu środowiska od działalności człowieka.

· Poznanie przyczyn, skutków i mechanizmów niepożądanych zmian zachodzących w środowisku.

· Umiejętność prowadzenia wnikliwej obserwacji i wyciągnięcia wniosków.

· Rozpoznawanie swoich obowiązków wobec najbliższego otoczenia.

· Kształcenie postawy szacunku dla przyrody.

Proponowane metody, techniki i formy pracy umożliwiają realizację założonych celów.

Przewidywane osiągnięcia – uczeń:

• Pozna wpływ człowieka na środowisko.
• Rozumie mechanizmy i skutki niepożądanych zmian zachodzących w środowisku.
• Prowadzi wnikliwą obserwację najbliższej okolicy.
• Wdraża zasady i normy życia społecznego i je przestrzega.
• Umacnia postawę wobec środowiska.

Sposoby oceniania osiągnięć

• Pochwała słowna na forum grupy.
• List gratulacyjny dla rodziców.
• Prezentacja wypracowanych materiałów na gazetce promocyjnej świetlicy szkolnej.

Treści nauczania

Treści kształcenia dla klas I – III związane z zajęciami koła wynikające z podstawy programowej.

Program edukacji na tym etapie kształcenia winien obejmować następujące treści i działania edukacyjne:

• Przyroda w otoczeniu dziecka.
• Obserwowanie zjawisk i procesów przyrodniczych, mówienie o nich.
• Formy ochrony środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy.
• Kształtowanie otoczenia i form użytkowych.
• Czytanie ciche ze zrozumieniem.
• Uważne słuchanie wypowiedzi innych.
• Swobodne i spontaniczne wypowiedzi uczniów.
• Przestrzeganie reguł w grach i zabawach ruchowych.
• Zagrożenie najbliższego środowiska.
• Wpływ człowieka na środowisko.
• Degradacja środowiska przyrodniczego.
• Kalendarz ochrony środowiska.

Treści kształcenia dla klas IV – VI związane z zajęciami koła wynikające z podstawy programowej.

Program edukacji na tym etapie obejmuje treści i działania z przyrody, edukacji ekologicznej:

• Wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze.
• Wpływ człowieka na zdrowie człowieka:

a) Substancje szkodliwe i ich wpływ na organizm człowieka.

b) Rola wody, powietrza, gleby, ich odtwarzalność, czystość i skażenie.

• Substancje szkodliwe dla organizmów żywych i ich oddziaływanie na środowisko przyrodnicze.
• Znaczenie wybranych gatunków roślin, grzybów i zwierząt dla człowieka.
• Degradacja środowiska – przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi.
• Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej: zasady zachowania się na obszarach chronionych.

Podstawowe metody i techniki pracy z uczniami:

1. pogadanka,

2. obserwacja,

3. praca indywidualna,

4. pantomima,

5. swobodne wypowiedzi uczniów,

6. praca w małych grupach,

7. spotkania,

8. gazetki tematyczne,

9. wystawki,

10. konkursy, guizy,

11. prowadzenie kroniki.

Treści	Temat	Cele operacyjne	Termin	Formy realizacji	Środki dydaktyczne
Zagrożenie najbliższego środowiska.	1. Źródła zanieczyszczenia powietrza. 2. Zanieczyszczenie wody. 3. Zanieczyszczenie gleby.	1. Uczeń potrafi wymienić skutki nieprzemyślanej działalności człowieka. 2. Uczeń potrafi współpracować w grupie.	wiosna	1. Pogadanki nt. niszczycielskiej działalności człowieka na środowisko. 2. Zorganizowanie quizu ekologicznego dla klas II – IV.	1. Papier, pisaki. 2. Czasopisma popularnonaukowe.
	4. Korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku.	1. Uczeń potrafi rozpoznać korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku. 2. Uczeń potrafi zlokalizować na mapie miejsca zagrożone.	wiosna	1. Wykonanie planu najbliższej okolicy z zaznaczeniem miejsc czystych i zagrożonych.	1. Pisaki, papier. 2. Czasopisma popularnonaukowe. 3. Mapa Opola i okolic..
Wpływ człowieka na środowisko.	1. Jak dbamy o środowisko w swoim najbliższym otoczeniu.	1. Uczeń potrafi wymienić sposoby ochrony środowiska w swoim najbliższym otoczeniu. 2. Uczeń wie, jaką powinien mieć postawę wobec środowiska. 3. Uczeń potrafi ponieść odpowiedzialność za środowisko naturalne.	jesień	1. Pogadanka nt. sposobów ochrony środowiska. 2. Wykonanie prac plastycznych „W jaki sposób należy dbać o środowisko” 3. Opracowanie Kodeksu Młodego Strażnika Przyrody. 4. Opracowanie „Prośby drzew i zwierząt”. 5. Wykonanie 2 plakatów kuli ziemskiej: a) Jak wyglądać będzie nasza planeta za 20 lat, b) Nasza planeta – Jak powinna wyglądać, gdy będziemy o nią dbać.	1. Papier, pisaki.
Degradacja środowiska przyrodniczego.	1. Przyczyny i skutki degradacji środowiska. 2. Wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka.	1. Uczeń potrafi wymienić przyczyny i skutki degradacji środowiska.	wiosna	1. Wykonanie plakatu metodą metaplanu nt. skutków degradacji środowiska.	1.Papier, gazety, pisaki.
Przyroda w otoczeniu dziecka.	1. Zmiany zachodzące w przyrodzie w okresie wiosenno – letnim. 2. Zmiany zachodzące w przyrodzie w okresie jesienno – zimowym.	1. Uczeń zna zmiany jakie zachodzą w przyrodzie podczas poszczególnych pór roku.	wiosna jesień	1. Wiosenne ciekawostki z innych krajów. 2. Wiosenne i zimowe zagadki o tematyce przyrodniczej. 3. Dary wiosny i jesieni.	1. Zagadki. 2. Kasztany, żołędzie, jarzębina, grzyby, wrzosy, liście drzew.
	3. Pomoc zwierzętom w okresie zimy.	2. Uczeń potrafi wykonać karmnik dla ptaków. 3. Uczeń potrafi wymienić sposoby dokarmiania zwierząt	jesień zima	1. Wykonanie karmników z pojemnika po jogurcie. 2. Dokarmianie ptaków i zwierząt w najbliższej okolicy	1. Pojemniki po jogurcie. 2. Ziarno, okruszki pieczywa, słoninka.
	4. Zielony las.	1. Uczeń potrafi wymienić korzyści jakie daje człowiekowi las.	wiosna jesień	1. Spotkanie z leśnikiem.	1. Magnetofon.
Formy ochrony przyrody.	1. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt.	1. Uczeń potrafi rozpoznać rośliny i zwierzęta, które są pod ochroną. 2. Uczeń potrafi scharakteryzować poznane gatunki pod ochroną. 3. Uczeń potrafi uzasadnić konieczność ochrony zagrożonych gatunków.	wiosna	1. Przygotowanie gazetki, albumu roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową. 2. Rozwiązywanie krzyżówek nt. zwierząt i roślin pod ochroną.	1. Albumy roślin i zwierząt. 2. Kolorowe ilustracje roślin i zwierząt. 3. Papier, pisaki.
Kalendarz ochrony przyrody.	1. Obchody Święta Ziemi i Dnia Ochrony Środowiska. 2. Myśliwskie święto – Hubert.	1. Uczeń zna historię powstania Międzynarodowego Dnia Ziemi. 2. Uczeń potrafi wykonać jesienna kreację ekologiczną. 3. Uczeń potrafi zachować się podczas uroczystości.	jesień	1. Zapoznanie uczniów z historią powstania Międzynarodowego Dnia Ziemi. 2. Pokaz mody ekologicznej. 3. Pantomima – naśladowanie odgłosów i zachowań zwierząt. 4. Tropiciel – rozpoznawanie śladów zwierząt. 5. „Mały Hubert” – wybór na najlepszego miłośnika przyrody.	1. Materiały do kreacji ekologicznej. 2. Karteczki z nazwami zwierząt do naśladowania.

Ewaluacja

• Przedmiot ewaluacji: Klub miłośnika przyrody „Mały Hubert”.
• Uzasadnienie ewaluacji: Zadaniem ewaluacji jest zbieranie i analiza danych w celu oceny planu pod względem atrakcyjności i skuteczności w zdobywaniu wiedzy przez uczniów i kształtowaniu ich umiejętności oraz postaw.
• Rodzaje ewaluacji: monitoring, ewaluacja cząstkowa i końcowa.
• Ocena samodzielnej pracy ucznia i jego uczestnictwa w zajęciach objętych planem przy pomocy arkusza obserwacji w skali od 1 do 6 punktów.
• Ewaluator: nauczyciel prowadzący zajęcia.
• Techniki i metody badawcze: obserwacja, analiza dokumentów, kwestionariusz ankiety.
• Wykorzystanie ewaluacji: o sposobie wykorzystania ewaluacji zadecyduje realizator programu z uwzględnieniem faktu, że ewaluacja ma służyć doskonaleniu pracy nauczyciela i ucznia.

Ankieta dla uczniów dotycząca opinii o zajęciach klubu „Mały Hubert”.

1. Czy chętnie uczestniczyłeś na zajęciach z klubu miłośników przyrody „Mały Hubert” (podkreśl właściwą odpowiedź)?

a) Tak b) Nie c) Nie mam zdania

2. Co Ci się podobało najbardziej na zajęciach?
.......................................................................................................................................................................................................................................................

3.Co sprawiło Ci najwięcej trudności?
.......................................................................................................................................................................................................................................................

4. Oceń w skali 1 - 6 zajęcia, w których uczestniczyłeś.

1

2

3

4

5

6

5. Co Ci się nie podobało na zajęciach i napisz dlaczego?
.......................................................................................................................................................................................................................................................

Dziękujemy.

mgr Anna Matukin – Pakuszyńska

mgr Sylwia Wojciechowska – Szul

Literatura dla dzieci:

1. „Leksykon Zwierząt”, Świat Książki, Warszawa, 2004 rok.

2. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 2, Kwartalnik 2004 rok.

3. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 3, Kwartalnik 2002 rok.

4. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 4, Kwartalnik 2003 rok.

5. Każda pozycja w zbiorze literatury może być wykorzystana przez uczniów, pod warunkiem, że przedstawione książki będą służyły do wspólnej pracy dziecka z osobą prowadzącą zajęcia.

Literatura dla nauczyciela:

1. „Leksykon Zwierząt”, Świat Książki, Warszawa, 2004 rok.

2. „Jak żyje łąka”, Janina Antoniewicz, Nasza Księgarnia, 1959 rok.

3. „Encyklopedia Zwierząt od A do Z”, IMP Spółka z o. o. 1999 rok.

4. „Szkolny atlas najmłodszych”, J. Gorto, N. Price, Wydawnictwo RTW, 1998 rok.

5. „Zwierzęta budują”, Cecylia Lewandowska, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1976 rok.

6. „Bóbr i Gaik w wiosennym lesie”, J. M. Czarnecki, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków, 1983 rok.

7. „Wiedzą wiewiórki, z czego robi się wiórki”, A. P. Adrok, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa, 1983 rok.

8. „W norach i jamkach”, H. Zdziłowiecka, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1983 rok.

9. „Patki Polski”, J. Sokołowski, WSiP, Warszawa, 19992 rok.

10. Na tropach sekretów”, Reader`s Digest, Warszawa 2004 rok.

Bibliografia:

1. „Bóbr i Gaik w wiosennym lesie”, J. M. Czarnecki, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków, 1983 rok.

2. „Encyklopedia Zwierząt od A do Z”, IMP Spółka z o. o. 1999 rok.

3. „Jak żyje łąka”, Janina Antoniewicz, Nasza Księgarnia, 1959 rok.

4.„Leksykon Zwierząt”, Świat Książki, Warszawa, 2004 rok.

5. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 2, Kwartalnik 2004 rok.

6. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 3, Kwartalnik 2002 rok.

7. „Nauczanie Początkowe”, Rozwiąż i poznaj nr 4, Kwartalnik 2003 rok.

8. „Na tropach sekretów”, Reader`s Digest, Warszawa 2004 rok.

9. „Patki Polski”, J. Sokołowski, WSiP, Warszawa, 19992 rok.

10. „Szkolny atlas najmłodszych”, J. Gorto, N. Price, Wydawnictwo RTW, 1998 rok.

11. „Wiedzą wiewiórki, z czego robi się wiórki”, A. P. Adrok, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa, 1983 rok.

12. „W norach i jamkach”, H. Zdziłowiecka, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1983 rok.

13. „Zwierzęta budują”, Cecylia Lewandowska, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1976 rok.